Co zwiedzić mając tydzień w Izraelu? My oprócz Ein Gedi postawiliśmy zobaczyć Jerozolimę, Tel Awiw, Masadę, Morze Martwe, Masadę i Red Canyon nim wyruszyliśmy na kolejny tydzień do Jordanii. Są to w większości miejsca ciekawe, klimatyczne i piękne, z pewnością nie warto ich przegapić. Widoki są charakterystyczne dla tego regionu i mam do nich słabość, choć odkąd zobaczyłam Wadi Rum ciężko będzie skraść moje serce.

Ein Gedi – En-Gedi, ayn GE-dee, hebr. עין גדי

Na skróty:

• Zwiedzanie Izraela
• Rezerwat Ein Gedi
• Szlaki w rezerwacie
• Zwierzęta w Ein Gedi
• Zasady zachowania podczas wizyty w En Gedi

Zwiedzanie Izraela

Jak wiadomo nie jest to kraj tani, więc postanowiliśmy wybrać się tam ekipą dla obniżenia kosztów oraz ponad połowę nocy spędzić pod namiotami, a także poruszać w miarę możliwości autostopem. Rzeczywiście udało nam się sporo oszczędzić, jednak o znalezienie skrawka ziemi pod namiot nie zawsze było łatwo, w Izraelu pilnuje się porządku i nie zapomina postawić licznych tabliczek o zakazach. Przed wizytą w Ein Gedi udało nam się dość sprawnie rozbić namioty w nocy po przyjeździe autobusem z Jerozolimy. W dodatku przemiły pan z pobliskiego ośrodka pozwolił nam skorzystać z wody pitnej i łazienek. Także był to przyjemny wieczór i spokojna noc, a o poranku przy śniadaniu przywitały nas ciekawskie koziorożce dodając kolorytu naszej Izraelskiej przygodzie.

Ein Gedi

Rezerwat przyrody En Gedi znajduje się na wschodnim skraju Pustyni Judzkiej, na brzegu Morza Martwego, czyli najniższego miejsca na ziemi – 430,5 metrów pod poziomem morza. W Ein Gedi są duże różnice w wysokości terenu na stosunkowo krótkich odległościach, a jedną z wyróżniających cech są klify. Rezerwat zajmuje powierzchnię 1435 hektarów i został wyznaczony jako chroniony rezerwat przyrody w 1971 r.

Przez Ein Gedi przebiegają dwie doliny: Wadi David na północy i bardziej dzika Wadi Arugot na południu. W rezerwacie płyną cztery źródła słodkiej wody: Źródło Dawida, Arugot Spring oraz Shulamit i Ein Gedi Springs – płynące w dół stoków między dwoma dolinami – razem wytwarzają około 3 miliony sześciennych metrów wody rocznie. Skąd tyle wody na pustyni? Źródła są zasilane przez deszcz, który spada na Wyżynie  Judzkiej i przenika do podziemnego lustra wody, spływając pod ziemią na wschód i wreszcie tryskając w rezerwacie. Podczas zimy z obfitymi opadami deszczu, przez rezerwat przebiegają potężne powodzie.

Połączenie położenia geograficznego rezerwatu, topografię, ciepłe temperatury i brak chłodnych dni w połączeniu z obfitością i jakością wody sprawia, że w Parku Narodowym En Gedi występuje duża różnorodność flory i fauny, reprezentująca różne regiony geograficzne w jednym miejscu.

Pustynia Judzka – Pustynia Judejska, Judea, hebr. יהודה, Yəhuda; arab. سامريّون, Sāmariyyūn

Sprawdzamy drogę

A tutaj znajdziecie całą mapę rezerwatu Ein Gedi w formacie PDF wraz z opisami tras i zwierząt.

Szlaki w rezerwacie Ein Gedi

The ancient synagogue – to centrum osadnictwa żydowskiego w starożytnym En Gedi w III – VI wieku n.e. Mozaikowa podłoga synagogi  jest ozdobiona zwierzętami i napisami. Wizyta w niej może być połączona z początkiem lub końcem każdego spaceru przez rezerwat.

Lower Wadi David – szlak mija wodospady i naturalne baseny z bujną roślinnością i kończy się przy David’s Waterfall. Rodzaje drzew charakterystyczne dla rezerwatu można zobaczyć już na początku spaceru: akacja, głożyna omszona, akacja nilowa, kostliwka szkarłatna itp.

Upper Wadi David – Wodospad Dawida, Źródło Shulamit, Jaskinia Dodim, Źródło En Gedi – malowniczy szlak, z którego można zobaczyć pustynną oazę En Gedi i widok na Morze Martwe, a także odkryć florę rezerwatu i dotrzeć do jego źródła wody. Jaskinia krasowa Dodima znajduje się nad wodospadem Dawida. Szlak przebiega w pobliżu stanowisk archeologicznych: świątyni Chalkolitu, młyna, starożytnych zbiorników wodnych i tarasów do nawadniania upraw.

Szlak widokowy, Suchy Kanion, źródło En Gedi, Lower Wadi David – biegnie malowniczo między pustynną częścią rezerwatu a oazą. Możliwe jest podążanie północnym brzegiem Wadi David, zejście do jego suchego odcinka przypominającego kanion aż do suchego wodospadu, a następnie powrót po południowym brzegu strumienia. Z Dry Waterfall roztacza się piękny widok na zejście doliną David, Morze Martwe i góry Moabite na wschodzie.

Wadi Arugot – spacer szlakiem jednego z największych strumieni na pustyni Judzkiej. Szlak oferuje dzikie widoki z dużą ilością wody przez cały rok. Tabele z opisami tras w tej dolinie i potrzebnym na ich przebycie czasem znajdziecie w ulotce PDF, którą podlinkowałam wyżej. Są tam propozycje wycieczek od godziny do dziewięciu, z sugestią o której najpóźniej wyruszyć oraz podaniem miejsca do sprawdzenia, czy nie należy zawrócić przed dojściem do celu, aby być poza rezerwatem na czas.

Zwierzęta w Ein Gedi

Możecie tu trafić na wiele gatunków zwierząt, jednak im głośniej będziecie się zachowywać tym ciężej będzie je zobaczyć. A spotkać w rezerwacie można przede wszystkim góralka syryjskiego, borsuka skalnego, koziorożca nubijskiego, gryzonie i jeżatki. Występują tam też jaszczurki jak agama synajska oraz węże. Nocą z kolei pojawiają się groźne drapieżniki – lamparty, hieny prążkowane, wilki i lisy oraz pustynne lisy afgańskie, a także nietoperze (w tym endemiczne gatunki). Nie brakuje także wielu gatunków ptaków.

Trafiliśmy na liczne wycieczki szkolne, czyli tabuny rozwrzeszczanych dzieci, momentami było ciężko to znieść, bo były naprawdę głośne

Góralek syryjski

Zasady zachowania podczas wizyty w En Gedi:

• Absolutnie zabrania się niszczenia lub uszkadzania flory, fauny lub przedmiotów nieożywionych!
• Zakaz karmienia zwierząt. Całe ich jedzenie znajduje się w rezerwie, a każdy inny pokarm może być dla nich niezdrowy!
• Nie wolno wnosić jedzenia do rezerwatu, spożywanie posiłków jest dozwolone tylko w wyznaczonych miejscach jak parkingi
• Nie zabieraj ze sobą zwierząt domowych
• Nieużywaj instrumentów muzycznych ani radia/muzyki w rezerwie. Ciesz się ciszą
• Nie rób niepotrzebnego hałasu
• Na terenie rezerwatu absolutnie zabronione jest palenie lub rozpalanie ognia!
• Nie wchodź na ściany starożytnych budowli i nie wchodź do oznaczonych zakazem budynków
• Absolutnie zabronione jest pozostawania w rezerwacie po zmroku! W pobliżu rezerwatu jest parking i pole namiotowe na publicznej plaży En Gedi
• Utrzymuj rezerwat w czystości i zabierz ze sobą śmieci
• Zabrania się wspinania po skałach i / lub zjazdu z nich
• Trzymaj się oznaczonych ścieżek. Wędrówka po nieoznakowanych ścieżkach może zagrozić Twojemu bezpieczeństwu, a także innych gości i może spowodować uszkodzenie rezerwatu
• Upewnij się, że masz zaktualizowaną mapę topograficzną (1: 50 000) szlaków
• Noś co najmniej 5 litrów wody na osobę dziennie. Nie polegaj na naturalnych źródłach wody pitnej
• Upewnij się, że masz kapelusz i wygodne buty do chodzenia
• Podczas zimy, wiosny i jesieni istnieje niebezpieczeństwo powodzi. Nie wchodź ani nie przechodź przez korytarze w tych porach roku
• Niektóre obszary rezerwatu zostały oznaczone ze względów bezpieczeństwa i jako „zamknięte dla zwiedzających” w celu ochrony środowiska naturalnego – przestrzegaj tych instrukcji

(za ulotką)

Rezerwat Ein Gedi czynny jest w godzinach od 08:00 do 16:00 w zimie i od 08:00 do 17:00 w lecie.

Przeczytaj także:

https://oliwia.world/izrael/jerozolima-co-warto-zobaczyc/